Wetenschap
September 28, 2023

Vroegsignalering in opgroei- en opvoedkwesties

Ontdek het belang van vroegsignalering bij opgroei- en opvoedkwesties. Leer hoe het vroegtijdig herkennen van zowel achterstanden als voorsprongen bij kinderen cruciaal is voor een gezonde ontwikkeling en toekomstige ondersteuning.

Vroegsignalering in opgroei- en opvoedkwesties

Vroegsignalering is het zo vroeg mogelijk signaleren van opgroei- en opvoedkwesties, zodat er ingegrepen kan worden als het probleem zich nog in het beginstadium bevindt.

Uit onderzoek is gebleken dat een vroege diagnose en behandeling een positief effect hebben op het verloop van achterstanden en stoornissen. Er komen steeds meer methoden om stoornissen, achterstanden en ook voorsprongen vroegtijdig te signaleren.

Waarom is vroegsignalering zo belangrijk? Deze vraag werd gesteld aan Fawzia Nasrullah, voorzitter van de Raad van Bestuur van Youké, een organisatie die specialistische hulp biedt aan jongeren van 0 tot 23 jaar. “Door in een vroeg stadium hulp te bieden, kun je problemen in een later stadium voorkomen of in ieder geval aanmerkelijk verminderen.” Verder vertelde zij: “Als er inderdaad sprake is van een gedrags- of ontwikkelingsprobleem dan is dat een erkenning van de zorgen die ouders uiten.”

“Als ouders al een zoon of dochter hebben, kunnen zij soms duidelijke verschillen zien in het gedrag of de ontwikkeling ten opzichte van hun andere kinderen”, vertelt Anja Diepeveen, gedragswetenschapper van Youké. “Bij een eerste kind is het moeilijk om te zien dat er misschien meer aan de hand is dan een kwestie die bij een bepaalde levensfase hoort. Hier komen dan de medewerkers van bijvoorbeeld het consultatiebureau, de kinderopvang of het wijkteam aan bod die hun zorgen uit kunnen spreken tegen de ouders van het desbetreffende kind.”

Vroegsignalering bij voorsprong

Naast achterstanden opsporen, is vroegsignalering ook nuttig in het in kaart brengen van voorsprongen. Volgens expert Begaafdheid Fanny Cattenstart komen er geregeld kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong in de knel door gebrek aan signalering van hun voorsprong. Door het snelle leren van deze kinderen bestaat bij veel begeleiders het beeld dat zij geen hulp nodig hebben bij hun ontwikkeling, dit is echter wel zo. Zo’n 2,5 procent van de kinderen heeft een ontwikkelingsvoorsprong, dit kan op motorisch-, maar ook op intellectueel niveau zijn. Dit percentage ligt hoger dan het aantal kinderen dat bijvoorbeeld de diagnose autisme krijgt. Vroegsignalering is dus ook erg belangrijk voor de kinderen die een voorsprong hebben, zodat ook deze kinderen ondersteund kunnen worden in hun ontwikkeling.

Het gebruik van verschillende criteria voor kinderen die een bepaalde vorm van hoogbegaafdheid bezitten is een onderwerp waar nog maar weinig over gesproken wordt. De manier waarop men met kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong (op een ander gebied dan cognitief) omgaat verschilt enorm. Neem nu sport als voorbeeld: Kinderen met talent op het gebied van sport worden vaak op jongere leeftijd al gesignaleerd, gescout en geselecteerd.

Dit gebeurt echter vaak bij sportverenigingen en niet op de scholen. En op die manier mis je de kinderen die geen lid zijn van een sportvereniging. Door bij elk kind op school in kaart te brengen op welke gebieden de kinderen excelleren op sportief gebied, kan het kind op jonge leeftijd een sport kiezen waar het goed in is en waar het dus plezier in kan hebben. Dit zorgt ervoor dat de kans groter is dat kinderen hun leven lang blijven sporten. De daarbij horende voordelen op het gebied van gezondheid zijn niet alleen belangrijk voor de kinderen, maar ook voor de gehele maatschappij.

Bron 1, bron 2, bron 3.